Overal ter wereld vragen jongeren aandacht voor schijnbaar uiteenlopende problemen: klimaatontwrichting, inperking van de persvrijheid, sociale onrechtvaardigheid, voedselonzekerheid, mensenrechtenschendingen of een gebrek aan toegang tot onderwijs. Zoals Melati, die er als kind met haar zusje voor zorgde dat de verkoop van plastic zakjes en wegwerpverpakkingen op Bali werd verboden.
Voor deze hoopgevende film reist Melati, inmiddels twintig, de wereld rond, op zoek naar medestrijders. Leeftijdgenoten die misschien het nieuws niet halen, maar wel levens veranderen en soms zelfs redden. Een van hen is Mary, die naar Griekenland is gegaan om bootvluchtelingen te helpen. Ze wil zeker weten dat ze alles in haar macht heeft gedaan om de situatie te verbeteren, hoe klein haar bijdrage ook is.
Ook in Malawi, Libanon, Brazilië, Oeganda en de Verenigde Staten ontmoet Melati jongeren die soms met gevaar voor eigen leven proberen de fouten van de generaties voor hen te repareren. Waar halen ze de kracht vandaan? Wat drijft hen?
Ze is nog maar net bevallen, de koe Luma. De vruchtzak bungelt nog leeg tussen haar poten. Maar hop, daar gaat ze alweer de melkmachine in. Ondertussen geeft de boer haar jonge kalf, buiten haar zicht, melk uit een fles.
Net als Victor Kossakovsky’s varkensdocumentaire Gunda (2020) maakt Cow statements zonder statements te maken. Andrea Arnold toont het leven van de melkkoe, dat een aaneenschakeling is van inseminatie, baren, gemolken worden, enzovoorts. De camera zit haar zo dicht op de koeienhuid dat Luma de cameravrouw af en toe ondersteboven loopt.
Het resultaat is intens ontroerend. De individuele mens is hier niet de slechterik maar het systeem. Arnold onderstreept dat wat hier als een object door een afstompende routine wordt gejaagd een levend wezen is. Een wezen dat haar pasgeboren kalveren liefdevol schoonlikt. Dat geliefkoosd wordt door een stier. Dat in een weiland kan genieten van de zonsondergang. En dat je via de camera aankijkt en contact maakt. Haar ogen zijn onvergetelijk.
In De Schooltuin volgt regisseur Mark Verkerk een jaar lang een groep kinderen die zelf aan de slag gaat met het verbouwen van groenten en bloemen.
In schooltuinen kunnen kinderen zelf ontdekken en beleven hoe alles groeit en bloeit. De kijker volgt samen met deze kinderen de ‘cycle of life’: de grond, het zaaien, groeien, oogsten, bereiden en opeten. Je ziet het enthousiasme van de kinderen als iets lukt, maar ook de teleurstelling als iets mislukt. Ook voor de dieren is de tuin een aantrekkelijke plek: van de bladluizen, bijen, vlinders, kikkers, koolmezen, ringslangen en zelfs de vos die als het hek ’s avonds dichtgaat zijn hol uitkomt.
Mark Verkerk heeft al verschillende natuurdocumentaires gemaakt, waaronder De Wilde Stad en De Nieuwe Wildernis (Publieksprijs op het Nederlands Film Festival).
De animatiefilm The Red Turtle gaat over een man die schipbreuk geleden heeft. Hij is aangespoeld op een onbewoond eiland en probeert wanhopig te ontsnappen. Op een dag komt hij een mysterieuze schildpad tegen die zijn leven verandert.
The Red Turtle heeft geen dialoog, waardoor de expressie van de personages, de montage, en de muziek een belangrijke rol spelen.
De film werd geregisseerd door de Nederlandse animator, filmregisseur en illustrator Michael Dudok de Wit. Hij won in 2001 een Oscar voor Beste Korte Animatiefilm met Father and Daughter. The Red Turtle is zijn eerste lange animatiefilm en heeft op Cannes de juryprijs gewonnen in de categorie Un Certain Regard. De film werd geproduceerd door de legendarische Japanse Studio Ghibli, bekend van The Grave of the Fireflies en The Tale of the Princess Kaguya.
Drama van Lars von Trier waarin twee zussen tijdens een huwelijksfeest geconfronteerd worden met het naderende einde ter tijden.
De depressieve Justine viert haar bruiloft met Michael op het grote landgoed van haar zus Claire. Door alle grillen en twijfels van Justine is de feestelijke stemming echter ver te zoeken. Ondertussen beweegt de planeet Melancholia zich in rap tempo richting aarde en een botsing lijkt onvermijdelijk. De twee zussen worden geconfronteerd met het naderende einde van de wereld. Terwijl Justine rustig het lot afwacht, blijft Claire zich verzetten. Hoe vul je de laatste uren van je bestaan?
Dit drama van de provocerende Deense regisseur Lars von Trier werd overladen met prijzen, waaronder de European Film Award voor Beste Film. Hoofdrolspeelster Kirsten Dunst (‘Spider-Man’) won in Cannes de prijs voor Beste Actrice.
Een wake up-call en baken van hoop voor de wereld van morgen
Een Nederlands gezin met drie kinderen stapt uit de rat-race en gaat op zoek naar een nieuw perspectief op het leven en onze doorgedraaide wereld. In de bossen van Upper Michigan raken ze bevriend met een clan van Native Americans. Dit is het begin van een reis die vijf jaar zal duren. Geïnspireerd door de wijsheid die ze aantreffen voelen ze zich geroepen om hun ontmoetingen vast te leggen. Uiteindelijk trekt het gezin een jaar met rugzak en camera de wereld rond en leven ze met inheemse stammen op zes continenten.
Van Peru tot Namibië, van Noord-Amerika naar een afgelegen eiland bij Australië spraken ze stamhoofden en oude wijzen die als geen ander weten hoe alles met elkaar in verbinding staat en hoe noodzakelijk het is de aarde te koesteren.
De film laat een diepe indruk achter en daagt de kijker uit zich af te vragen hoe het zit met de earth keeper in ieder van ons. Down to Earth is niet bedoeld om te „consumeren” maar vooral opgezet om „een brede dialoog in de samenleving op gang brengen”.
Wie de film ziet, kan de kritiek geven dat er geen concrete antwoorden worden gegeven op de vraag hoe we tot een duurzamere wereld kunnen komen. De boodschap is vooral dat mensen zich meer moeten „verbinden” met elkaar en de aarde. Toch ‘ triggert’ de film volgens haar iets bij kijkers.
Toelichting
‘Negentien jaar geleden raakte ik in verwachting van mijn eerste kind. Tijdens mijn zwangerschap bezocht ik een arts, het viel me op dat hij het vooral had over de pijnbestrijding tijdens de bevalling, niet over de blijdschap die komt kijken bij het moederschap. Alles werd praktisch benaderd, thuis bevallen was niet mogelijk, ik voelde me eigenlijk meteen een patiënt.” Zeker toen ze daarna nog twee kinderen kreeg, begon Renata Heinen (49) steeds meer vragen te stellen. Waarom moet een kind worden ingeënt? Waarom moet het al op jonge leeftijd een IQ-test afleggen? „Ik was continu bezig me niet te laten leiden door wat gebruikelijk was. Ik zat vast in het systeem en kreeg steeds meer de behoefte me te distantiëren van de samenleving.”
Rnate woonde destijds met haar man, Rolf Winters, in Londen. Hij had een eigen bedrijf in leiderschapsconsulting, zij werkte als kunstenaar. Via via kwamen ze in contact met de Anishinaabe, een groep oorspronkelijke bewoners van Amerika die kort op bezoek waren in Nederland. Tijdens die korte ontmoeting had ze „meteen aansluiting”. Ze voelde zich verbonden met hun „zijnswijzen” en hun filosofie. „Dat ging vooral over hoe zij omgingen met de natuur en de aarde. Ze toonden een stukje dankbaarheid.”
In januari 2005 besloten zij en Rolf met het gezin zes weken naar de Amerikaanse staat Michigan te reizen, het woongebied van de Anishinaabe. De kinderen waren toen 2, 4 en 7. „Ik had het gevoel dat ik de natives al langer kende. We besloten een paar jaar los van alles te leven. We verkochten ons huis en het bedrijf en kochten daar in Michigan een stuk grond. We wilden alles zelf doen. Een huis bouwen, onze eigen groenten verbouwen, het idee was ook om met drie gezinnen een klein schooltje voor de kinderen op te zetten.”
In het begin woonde het gezin in een trailer aan de oever van Lake Michigan. Zonder stromend water of elektriciteit, koken deden ze op open vuur, een douche was een duik in het meer. „Het voelde heel natuurlijk. Mensen vroegen wel eens aan me: wat doe je daar de hele dag? Maar als je zo in de natuur leeft, verandert je ritme, je leeft meer met de dag.”
Na een tijd werden ze ook voorgesteld aan Nowaten (‘hij die luistert’), een medicijnman die in het bos woonde. Bij die eerste ontmoeting had het echtpaar een „enorme klik” met de sjamaan. Ze vonden hem een wijs man, hij schakelde moeiteloos tussen „verschillende bewustzijnslagen”.
Ze begonnen onderzoek te doen naar, wat zij noemden, Earth Keepers: wijze mensen „die een verbinding met al wat leeft hebben en weten te behouden”. Deze mensen, die ver af staan van de moderne wereld, waren misschien wel de sleutel tot duurzame vernieuwing. Winters, die veel met topmannen uit het bedrijfsleven werkte, had al eerder geconstateerd dat het in het bedrijfsleven vaak ontbrak aan visie, dat er egoïstische spelletjes werden gespeeld en er beslissingen werden gemaakt met een kortetermijnfocus. Misschien, zo redeneerden ze, zouden inheemse „Wisdom Keepers” het Westen kunnen helpen de weg terug te vinden.
Ze besloten een jaar lang met hun drie kinderen – toen 6, 7 en 10 jaar – de wereld over te reizen om, zonder crew en met één camera, deze stamhoofden vast te leggen. Ze vertrokken naar Peru, het Amazoneregenwoud, spraken met de San in de Kalahari-woestijn en ontmoetten Laklak, een stamhoofd van de Aboriginals op een eiland bij Australië.
Het resultaat is de documentaire Down to Earth, waar Winters en Heinen vijf jaar aan werkten.
De documentaire toont ‘luistersessies’ met verschillende wijzen, opnames van de natuur, de ontmoetingen en het leven met verschillende stammen. Ook de eigen kinderen zijn af en toe in beeld. En soms reflecteren Winters en Heinen op wat ze meemaken. Zo betwijfelt Heinen of ze, tijdens de reis, niet altijd toch „een toerist blijft” en vraagt Winters zich af, als een van zijn kinderen vraagt waarom er zoveel bomen worden gekapt in het Amazonegebied, of hij deze vraag wel kan beantwoorden zonder hypocriet te zijn.
Soms zijn enkele beelden veelzeggender dan duidend woorden. Worden grote problemen ineens tastbaar als je ze op kleine schaal bekijkt. Ontbossing, bijvoorbeeld. Van boom tot boom lijkt niet zo’n heel groot issue. Een boompje meer of minder, daar zal de wereld niet aan ten onder gaan, toch?
De video van de Poolse animator Jola Bańkowska illustreert dat op een prachtige, kalme, trieste en gestileerde wijze.
Inspirituals 